COVID-19 Sırasında ve Sonrasında Araştırmalar

“Covid-19 Sırasında ve Sonrasında Araştırmalar" çalışmasına aşağıdaki adresten ulaşılabilir.

https://fs.hacettepe.edu.tr/hips/dosyalar/yayinlar/2021_covid_eng.pdf

"Covid-19 Sırasında ve Sonrasında Araştırmalar" çalışması Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü ve Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu Türkiye Ülke Ofisi arasındaki iş birliği kapsamında yapılmıştır.

Pandeminin başlangıcından 2020 yılının Aralık ayına kadar geçen süreçte pandeminin araştırmalara etkisi ve bu konuda yaşanan gelişmeler incelenmiştir.

Bu çalışma kapsamında pandeminin araştırmalara etkisini ve geleceğe dönük yansımalarını daha iyi anlamak amacıyla yurt dışından ve ülkemizden altı uzmanla söyleşi yapılmıştır.

Bu uzmanlar ile yapılan görüşmelerin videolarına YouTube üzerinden ulaşılabilir:

• Prof. James M. Lepkowski (Profesör, Michigan Üniversitesi Sosyal Araştırma Enstitüsü)

• Dr. Raphael Nishimura (Örnekleme Faaliyetleri Direktörü, Michigan Üniversitesi Anket Araştırması Operasyonları)

• Prof. Frauke Kreuter (Profesör, Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi)

• Dr. Attila Hancıoğlu (UNICEF Genel Merkezi Veri ve Analiz Bölümü'nde Veri Toplama Birimi Şefi)

• Enver Taştı (TÜİK’de Kıdemli Uzman)

• Oğuzhan Akyıldırım (Tandans Veri Bilim Danışmanlığı CEO’su)

Öne Çıkanlar

• Pandemiden en çok etkilenen yüz yüze yapılan araştırmalar oldu. Daha önce yüz yüze yapılan birçok araştırma için telefonla veri toplanmaya başlandı.

• Sadece yüz yüze veri toplamanın mümkün olduğu sağlıkla ilgili konularda veri toplamak zorlaştı. Bu konularda veri toplayan DHS ve MICS gibi araştırmalar olumsuz etkilendi. Bunun yanında, yüz yüze iletişimin ve mahremiyetin gerekli olduğu kadına yönelik şiddet gibi hassas konularda bilgi almak da zorlaştı.

• Bu süreçte büyük verinin öneminin arttığını görüyoruz. Buna rağmen büyük verinin klasik yöntemlerle yapılan araştırmaların yerini tutması yerine tamamlayıcı bir rolü olması öngörülüyor.

• Pandemi sona erdiğinde anket araştırmalarındaki değişimlerin bir kısmı kalıcı olacak.

Diğer Bulgular

• Pandeminin araştırmalar üzerindeki etkisi ülkeler arasında farklılık gösteriyor. Telefon ve internet araştırmaları için alt yapıya sahip olan ülkeler pandemi şartlarına daha fazla uyum sağlarken diğer ülkelerde araştırmaların ertelenmesi veya iptal edilmesi söz konusu oldu.

• Pandemi, veri toplama teknikleri açısından yüz yüze gerçekleştirilen kesitsel hanehalkı araştırmalarını ve boylamsal araştırmaların ilk dalgalarını daha fazla etkiledi.

• Veri toplama yöntemlerinin değişmesi cevapsızlık hatalarının artmasına sebep olabiliyor. Burada genellikle en yüksek cevaplılığın yüz yüze araştırmalardan alındığı göz önüne alınmalı.

• Pandeminin yüz yüze araştırmaları ciddi şekilde etkilemesi, ülkelerin bu tip kriz durumlarından etkilenmemek için farklı veri toplama yöntemlerine hazırlıklı olması gerektiğini gösterdi.

• Bu süreçte Facebook Ads ve Google Ads gibi yeni platformların özellikle araştırmalara katılımı sağlamak için kullanıldığını görüyoruz.

• Bu dönemde pandeminin sosyal etkilerinin incelendiği araştırmalar da yapıldı. Uluslararası örgütler bu araştırmalarla ilgili rehberler ve öneriler sundu.

• Arama motorlarında Covid-19 belirtileriyle ilgili yapılan aramaların hastalık istatistikleriyle ilişkisini inceleyen araştırmalar da yapıldı. Ancak insanların bu aramaları sanıldığından farklı amaçlarla da yapması bu tip çalışmalara temkinli yaklaşmamızı gerektiriyor.

• Araştırma camiasının bu süreçte faal olduğunu gördük. Dünya Sağlık Örgütü, BM ajansları, EUROSTAT, araştırma enstitüleri, akademik ve profesyonel kuruluşlar en başından beri ilgili paylaşımlarda bulundular. Konuyla ilgili çok sayıda rehberlerin yayınlandığını, webinarların düzenlendiğini gördük.

• Pandeminin karma moda geçiş trendini hızlandırdığını görüyoruz. Aynı araştırmada farklı veri toplama yöntemlerinin kullanımı daha fazla gündemde olacak.

• Türkiye’de hem kamu hem özel sektör tarafından yapılan araştırmalar için daha fazla şeffaflığa ve dokümantasyona ihtiyacımız var.

• Pandemi sona erdiği zaman yüz yüze yapılacak araştırmalarda, hanehalkı davranışlarının farklılaşıp farklılaşmayacağı cevaplılık ve iş birliği açısından önemli bir konu.